Uzależnienie od alkoholu
Alkoholizm to częsty problem społeczny, który pojawia się w każdym środowisku bez względu na jego status materialny, stopień wykształcenia, lokalizację, a nawet grupę wiekową. Choroba alkoholowa dotyka zarówno ludzi na wysokich stanowiskach, jak i bezrobotnych, osoby z wieloma dyplomami i te niewykształcone, w środowisku miejskim oraz na wsi, a często potępiana przez społeczeństwo traktowana jest, jak wolny wybór i prowadzi do kompletnego odrzucenia, izolacji i dalszej degradacji osoby uzależnionej. Leczenie nie jest proste i wymaga przede wszystkim dobrej woli pacjenta, ale również szeroko rozumianej współpracy osób bliskich. Oto odpowiedzi na kilka podstawowych pytań, jakie mogą nasuwać się w związku z procesem leczenia alkoholizmu:
 
1. Czy alkoholizm jest chorobą?
Pomimo przekonania, że w alkoholizm wpada się z powodu własnych przekonań i chęci spożywania alkoholu w rzeczywistości wiele osób wykazuje ku temu predyspozycje, a chociaż chcą przestać pić i dostrzegają zło, jakie wyrządzają, nie są w stanie sami wyjść z uzależnienia. Z tego powodu alkoholizm uznawany jest za jednostkę chorobową o charakterze psychosomatycznym, wymagającą leczenia zarówno poprzez odtruwanie organizmu, jak i w kontekście psychicznym.
 
2. Na czym polega choroba alkoholowa?
Choroba alkoholowa to nie tylko fizyczne uzależnienie od spożywanych trunków, ale również uzależnienie psychiczne. Uwarunkowania tego rodzaju mają często o wiele większy wpływ na pozostawanie w stanie chorobowym niż samo przyzwyczajenie do codziennej dawki etanolu. Jest to choroba przewlekła, często niemożliwa do pokonania samodzielnie, a w konsekwencji prowadząca do śmierci. Czynnikami towarzyszącymi alkoholizmowi są poważne obciążenia psychiczne, jak frustracja, stres, ból, smutek, poczucie wyobcowania, a nawet agresja ze skłonnościami do przemocy.
 
3. Czy alkoholizm dotyczy tylko osób z ubogich i niewykształconych środowisk?
Alkoholizm jest zazwyczaj kojarzony z brudnym, prymitywnym i pozbawionym zasad etycznych środowiskiem. Wpływa na to pijące otoczenie, brak środków finansowych na kulturalne rozrywki, oraz chęć ucieczki od nieciekawego życia. Poza tym choroba alkoholowa w środowisku ubogim objawia się w inny sposób, poprzez picie wszystkiego, co zawiera etanol w jakiejkolwiek formie. W środowiskach ludzi dobrze sytuowanych często alkoholizm nie jest zauważany, bowiem picie kilku lampek wina czy szklaneczki brandy po każdym posiłku traktowane jest bardziej jak przywilej, moda, a nie uzależnienie.
 
4. Czy leczenie alkoholizmu jest przymusowe?
Poza szczególnymi przypadkami, narzuconymi przez sąd żadna osoba podejmująca leczenie nie może być do niego przymuszana, dlatego po rozpoczęciu terapii zawsze istnieje możliwość rezygnacji w pierwszych dniach. Osoba uzależniona musi chcieć wyjść z nałogu, bo tylko wtedy, kiedy sobie go uświadamia będzie współpracować, dążąc w kierunku wyleczenia. Pierwszym i najważniejszym krokiem zawsze jest przyznanie się do problemu i otwarcie na pomoc terapeutyczną.
 
5. Jakie są podstawowe założenia terapii uzależnień?
Podstawowym założeniem terapii uzależnień jest usuwanie wszelkiego typu zaburzeń o charakterze psychosomatycznym, a także zwiększanie ogólnej zdolności osoby uzależnionej do rozpoznawania i rozwiązywania własnych problemów osobistych oraz poszukiwanie konstruktywnego celu, który zastąpi alkoholową pustkę i nada wartości życiu pacjenta.
 
6. Na czym polega leczenie alkoholizmu?
Leczenie choroby alkoholowej jest niezbędne ze względu na zagrożenie życia osoby uzależnionej, ale również z powodu degradacji całego jej otoczenia. Ponieważ jest to choroba opierająca się na uzależnieniu psychicznym leczenie sprowadza się głównie do odkrywania przyczyn oraz umiejętności radzenia sobie z nimi. Leczenie jest procesem złożonym z wielu elementów mających na celu osiągnięcie konkretnego efektu, jakim jest wyjście z nałogu. Na cały proces składają się takie elementy, jak diagnozowanie i leczenie przyczyn uzależnienia, psychoterapia, praca z rodziną i najbliższym środowiskiem, wsparcie socjalno-bytowe, konsultacje, poradnictwo i programy środowiskowe.
 
7. Jakie elementy składają się na fizyczne leczenie uzależnienia?
Choroba alkoholowa w przeważającej części stanowi problem psychologiczny, jednak systematyczne przyjmowanie etanolu prowadzi również do uzależnienia metabolizmu od jego obecności, dlatego w wyniku przerwania picia pojawia się tzw. zespół odstawienia. Fizyczne odtruwanie sprowadza się do minimalizowania, a w konsekwencji całkowitej eliminacji ostrych objawów zespołu odstawienia oraz leczenie uszkodzeń somatycznych.
 
8. Na czym polega psychologiczna terapia alkoholowa?
Choroba alkoholowa to w bardzo dużym stopniu problem natury psychologicznej, a picie bywa sposobem na wyciszenie wielu bardzo przykrych emocji, dlatego podczas procesu leczenia tak ważne jest oddziaływanie terapeutyczne pozwalające na uświadamianiu sobie psychicznych problemów i podejmowanie wysiłku w celu ich akceptacji. Podstawową formę stanowi zazwyczaj terapia indywidualna i grupowa, podczas której każdy może opowiedzieć o swoich lękach, zmaganiach, przeanalizować je i otrzymać niezbędne wsparcie.
 
9. Jakie są założenia terapii grupowej?
Podczas spotkań terapeutycznych realizowane są różnego typu zadania, prowadzące do przywrócenia zdolności normalnego funkcjonowania w społeczeństwie. Do tych najważniejszych można zaliczyć wstępną pracę nad uświadomieniem sobie choroby alkoholowej, rozbrajanie mechanizmów uzależnienia, praca nad zmianą zachowań poprzez unikanie sytuacji nierozwiązywalnych i naprawianie szkód, ćwiczenie umiejętności interpersonalnych oraz budowanie pozytywnej samooceny.
 
10. Jak długo trwa leczenie choroby alkoholowej?
Osoba uzależniona od alkoholu pozostaje taką na zawsze, dlatego po przejściu efektywnej terapii nie może powrócić do dawnego trybu życia. Nawet jeden kieliszek jest potencjalnym zagrożeniem ponownego wejścia w nałóg. Sam proces terapeutyczny powinien trwać minimum 6-8 tygodni. Później wskazane jest stałe uczestnictwo w spotkaniach terapeutycznych grup AA.